ปืนพกสั้นที่เราใช้กันมีทั้งแบบ กึ่งอัตโนมัติ และ รีวอลเวอร์ หรือลูกโม่ ซึ่งก็แล้วแต่ว่าเราถนัดใช้ปืนแบบใหน  ปืนลูกโม่ ใช้ง่าย ดูแลง่ายทนทาน ไม่ขัดลำกล้อง  แต่ปืนกึ่งอัตโนมัติปัจจุบันก็ผลิดรุ่นที่ใช้งานง่ายเหมือนลูกโม่แล้ว เช่นที่กำลังนิยมในหมู่ผู้รักษากฎหมาย ปืนกล๊อกถือว่า ได้รับความนิยมกว่าเพื่อน เหตุเพราะว่า ดูแลรักษาง่ายกลไก ไม่ยุ่งยากความปลอดภัยในการใช้สูง อีกทั้งโครงปืนเป็นพลาสติก (แต่จริงๆมีชื่อวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะ) โครงพลาสติก ข้อดีคือ น้ำหนักเบา ซับแรงรีคอยล์ปืนได้ดี(หรือที่เราเรียกว่าแรงสบัดนี่แหละ) ไม่ เป็นสนิม ทั้งระบบของปืนกล๊อก ไม่มีนกสับ ไม่มีเซฟปืน ทำให้ใช้ง่ายข้อดีของมันคือ อย่าลืมนะครับว่า เวลาหน้าสิวหน้าขวานหรือยามฉุกเฉินอย่างยิ่งนั้น คนใช้ปืนจะพะวงไปหมดทำอะไรไม่ถูกตั้งสติไม่ได้ บางทีชักปืนออกมา เหนื่ยวไกเลย โดยไม่ได้ขึ้นลำ ก็เสียโอกาสไป หรือบางที่ขึ้นลำแต่ขึ้นเซฟนกปืนไว้ชักปืนออกมาเหนี่ยวไกปืนเลยโดยไม่ปลดเซฟ ก็มี ดังนั้นปืนใช้งานง่ายๆแบบปืนกล๊อก จึงไว้ใจได้ซึ่งผมก็สนับสนุนให้ผู้รักษากฎหมายไ้ด้ใช้กัน แต่ก็มีปืนยี่ห้ออื่ีนทำมาแบบเดียวกันเยอะมาก  ก็ต่างราคากัน ควรศึกษาเลือกใช้ ตามความชอบของท่านเอง แต่ใช่ว่ามีปืนใช้งานง่ายแบบนี้แล้วอุปสรรคจะไม่มี ท่านก็ควรจะจับปืนประจำ ฝึกการใช้ ฝึกยิงจริง ยิงแห้ง  ถอดประกอบปืน  มีขั้นตอนการใช้อย่างไร ต้องฝึกบ่อยๆ ให้ชินจนเป็นนิสัย เพราะถึงคราวได้ใช้เราก็จะได้ไม่ขัดข้อง ไม่เสียโอกาสช่วงวินาทีนั้น ดังมีสุภาษิตของฝรั่งว่า ไม่มีที่สองในการต่อสู้ หมายความว่า เวลายิงต่อสู้กับคนร้าย ต้องมีคนใดคนหนึ่งละที่พลาด ดังนั้นคนที่รอดคือคนได้ที่หนึ่ง
             ที่ ผู้เขียนได้เขียนเรื่องนี้เพราะว่า เป็นคนชอบปืนมาตั้งแต่เป็นนักเรียนตำรวจ ชอบศึกษาเรื่องปืน ถอดประกอบปืน แต่ไม่ได้เป็นนักกีฬายิงปืน เมื่ออยู่ในวงตำรวจหลายปีเข้าก็ได้รู้ว่าตำรวจมีอาวุธปืนไว้พกเฉยๆ แต่ ไม่ค่อยได้ดูแลรักษา หรือไม่ได้ดูแลรักษาเลย หรือ ดูแลรักษาไม่เป็นโดยความเชื่อผิดๆ บางท่านปืนชำรุดแต่ก็พก แต่สิ่งที่เหลือเชื่อคือ ตำรวจบางคนยิงปืนไม่เป็นเลยเล็งปืนไม่เป็นเลยทั้งที่จบมาจากโรงเรียน ตำรวจที่ดูแลปืนดีที่สุด คือตำรวจที่เป็นครูฝึกตามศูนย์ฝึก แต่ก็ไม่ได้โทษตำรวจเราทั้งหมดเสียทีเดียวเพราะการฝึกใช้อาวุธไม่ใช่นโยบาย และใช้งบประมาณเยอะมาก กระสุนแพง ในความคิดของผมแล้วควรจะจัดให้ตำรวจยิงปืนทุกเดือนด้วยซ้ำ เพราะเวลาปฏิบัติงานจริงต้องเผชิญเหตุไม่เลือกเวลาจริงๆ เอาละเมื่อมีปืนก็ต้องดูแลรักษาเพื่อให้การใช้งานเต็มประสิทธิภาพ สร้างความมั่นใจ ไม่ติดขัด อีกทั้งสร้างความคุ้นเคยกับปืนของเราเอง มาดูส่วนประกอบของปืนพก กัน ขอเลือกแบบกึ่งอัตโนมัติมาให้ดู

<ภาพ 1> : ส่วนประกอบต่างๆของปืน

            ส่วนประกอบปืนเมื่อถอดออกมาแล้วก็จะเห็นดังในภาพ ส่วนสำคัญในการถอดชิ้นแรก คือ หมายเลข ๖ (สลักปืน) นั้นเอง ต้องถอดชิ้นนี้ก่อน แล้วส่วนอื่นๆก็จะหลุดหมด โดยปืนส่วนใหญ่จะมีส่วนประกอบคล้ายกันอย่างนี้ แต่มีบางรุ่นเช่นปืนกล๊อก จะมีวิธีที่แตกต่างออกไปซึ่งง่ายกว่านี้มาก
๑. ซองบรรจุกระสุน ถ้าเป็นคอมแพ็ค ใส่ได้ประมาณ ๑๓ นัด ควรจะใส่เต็มไว้ ไม่ต้องกลัวสปิงอ่อน เมื่อถอดล้างค่อยโหลดกระสุนออกคลายสปิงได้
๒. โครง ปืน ส่วนนี้เป็นที่ประกอบไปด้วยกลไก ต้องระมัดระวังในส่วนนี้ เมื่อถอดแล้วอย่าทำตก หรือหาของแข็งมางัด เพราะระบบการทำงานอาจผิดพลาดได้ ดูแลส่วนนี้ไม่ให้มีฝุ่นเกาะ และใส่น้ำมันหล่อลื่นประจำ
๓. สไลล์ปืน ส่วนที่ประกอบเข็มแทงชนวน และประกอบลำกล้องปืนกับสปิง ส่วนนี้ควรใส่น้ำมันหล่อลื่นที่เข็มแทงชนวนด้วย
๔. ลำกล้องปืน จะอธิบายทำความสะอาดส่วนนี้ต่อไป
๕. สปิง
๖. สลักปืน

อุปการในการล้างปืนแบบง่ายๆ

๑. น้ำมัน สน เหมาะที่จะล้างลำกล้องปืนซึ่งเป็นส่วนที่สกปรกมาก น้ำมันสนเป็นตัวทำละลายได้ดี โดยได้ไอเดียมากจาก อู่ซ่อมรถใช้ทำความสะอาดสีรถ หรือ ร้านซักแห้งที่ใช้ขจัดคราบสกปรก แล้วน้ำมันสนก็ราคาไม่แพงด้วย
๒. น้ำมันหล่อลื่นเอนกประสงค์ ใช้ได้ดีทุกยี่ห้อ เอาไว้ฉีดทำความสะอาดสไลล์ปืนและโครงปืน
๓. น้ำมันหล่อลื่น เอาไว้ทาลำกล้องปืนและโครงปืนในส่วนที่เสียดสีกันมาก
๔.แส้ ล้างปืน ต้องเลือกเป็นแบบทองเหลืองเท่านั้น ห้ามนำแบบสแตนเลสมาใช้

วิธีล้างปืน

๑.สไล ล์ปืน โครงปืน สปริง สลัก ของปืนเป็นส่วนที่สกปรกไม่มาก ให้นำสเปร์หล่อลื่นเอกประสงค์ฉีดพ่นให้ชุ่มแล้วเช็ดออกด้วยผ้าฝ้าย เพราะซับน้ำมันได้ดีกว่า หรือผ้าขนหนูก็ดี หลีกเลี่ยงใช้แปรงถู ทุกกรณี ถ้าสกปรกมากเนื่องจากออกฝึก ถูกดินโคลน หรือ ผ่านการยิงนับพันนัด ก็ควรนำไปล้างด้วยน้ำมันสนแล้วใช้แปรงสีฟัน ชนิดนุ่ม ปัดสิ่งสกปรกออก บางท่านแช่ในน้ำมันเบนชิน ไม่ควรทำเป็นอย่างยิ่งเพราะปืนบางคนรมดำมา แล้วน้ำมันเบนชินกัดกร่อนสีเป็นอย่างมาก  เมื่อเช็ดทำความสะอาดปืนแล้วก็ใช้นำหล่อลื่นชนิดเข้มข้น หยอดตรงบริเวณที่เป็นกลไก และที่เสียดสีกันเช่น รางสไลล์ปืน กลไกของไกปืน เข็มแทงชนวน สปริง

<ภาพ 2> : ใช้แส้ขัดล้างลำกล้อง

๒.ใน ส่วนของลำกล้องปืน ควรล้างด้วยน้ำมันสนเพราะละลายเขม่าปืนได้ดี รวมทั้งคราบตะกั่ว คราบทองเหลืองด้วย วิธีใช้แส้ทองเหลืองจะต้อง แทงด้านทางลาดป้อนกระสุน ไม่ควรแทงแส้ด้านหน้าของลำกล้องปืนเพราะเป็นที่สิ้นสุดของเกลียวลำกล้องปืน เป็นส่วนสำคัญในการบังคับลูกปืน และแส้ต้องเป็นแส้ทองเหลือง จะไม่ใช้แบบสแตนเลส เพราะอาจทำให้เกลียวลำกล้องเป็นรอยได้
     เมื่อ ล้างน้ำมันเสร็จเช็ดด้วยผ้าขนหนูส่วนภายใจลำกล้องใช้กระดาษชำระดันเข้าไปใน ลำกล้องแล้วใช้ไม้ตะเกียบดันให้ทะลุอีกด้านหนึ่ง เสร็จแล้วก็ชโลมด้วยน้ำมันหล่อลื่นเข้มข้นทั้งภายในลำกล้องและภายนอกลำกล้อง และก็ควรไม่ให้ชุ่มเกินไป โดยใช้กระดาษชำระเช็ดออกได้
     เป็นอันเสร็จวิธีล้างปืนแบบง่าย ประกอบปืนเข้าเหมือนเดิมเป็นอันใช้ได้ อีกอย่างเวลาถอดปืนอะไหล่ทุกชิ้นเมื่อถอดแล้วให้วางเรียงกันตามลำดับ เมื่อเวลาประกอบกลับก็ประกอบกลับตามลำดับเหมือนเดิม จะได้ไม่หายหรือสับสน

ความเชื่อที่ผิดในการล้างปืนและรักษาปืน

            ๑.มัก เชื่อว่าปืนที่ตนเองครอบครองมีความทนทานระบบปฏิบัติการใช้ได้ดีเพราะมีการ ทดสอบ จุ่มโคลนจุ่มทรายแล้ว ยิงไม่ติดขัดจึงไม่ต้องทำความสะอาดอะไรอีกเลย
            ๒.ล้าง เสร็จมักเอาผ้าห่อปืนไว้ก่อนบรรจุซองปืน วิธีการเช่นนี้อาจติดขัดได้เมื่อท่านจะใช้ปืนยามฉุกเฉิน ปืนมีไว้ใช้นะครับไม่ใช่โชว์อย่างเดียว
            ๓.ล้าง ปืนเสร็จแล้ว เอาไปจุ่มในน้ำมันเครื่องรถยนต์ หรือน้ำมัน เครื่องมอเตอร์ไซด์ เพราะว่าจะไม่ได้ล้างอีกนานป้องกันสนิม บางคน เคลือบจารบี เหนียวข้น ซึ่งนานไปปืนติดขัดแน่นอน บางกระบอกที่ทำแบบนี้ดึงสไลด์ปืนไม่ได้เลย เป็นวิธีที่อันตรายมาก
             ๔.ล้างปืนด้วยสารกัดกร่อนสูงเช่นทินเนอร์เพราะเข้าใจว่าปืนสกปรกมาก  อาจทำให้ปืนเสียหายมาก